Hamileliğe hazırlık ve planlama

Hamilelik planlanırken, çiftlerin gebe kalmadan önce bir kadın doğum uzmanına başvurması ve anne adayının gebeliği olumsuz etkileyebilecek sağlık sorunlarının olup olmadığının değerlendirilmesi için genel bir muayeneden geçmesi önerilmektedir.

Unutulmamalıdır ki gebelik yalnızca 9 aylık bir süreç değildir. Özellikle ilk haftalar bebeğin gelişimi açısından kritik olduğundan, bu döneme hazırlık aşamasında sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzaklaşmak ve sağlıksız beslenme alışkanlıklarını bırakmak önem taşır.

Gebelik planlayan kadınların, gebelikten yaklaşık 3 ay önce doktora başvurmaları tavsiye edilir. Bu kontrolde annenin mevcut sağlık durumu değerlendirilir ve sağlıklı bir gebelik süreci için gerekli planlamalar yapılır.

Eğer kronik bir hastalığınız varsa; diyabet (şeker hastalığı), hipertansiyon (tansiyon yüksekliği), anemi (kansızlık), tiroit rahatsızlıkları gibi durumlar gebeliğinizi etkileyebileceğinden, mutlaka öncesinde doktor kontrolünden geçmeniz gerekir.

Hamilelik, sperm ile yumurtanın birleşmesi sonucu döllenmenin gerçekleşmesi ve ardından fetüsün gelişiminin başlamasıyla ortaya çıkan bir süreçtir. Normal şartlarda yaklaşık 9 ay süren bu dönem, anne adayında hem fiziksel hem de duygusal değişimlere yol açar.

Her kadında hamilelik belirtileri farklılık gösterebilir. Ancak çoğu gebelikte, erken dönemde bazı tipik semptomlar ortaya çıkar.

En Erken Belirti: Adet Gecikmesi

Hamileliğin ilk işareti genellikle beklenen adetin gecikmesidir. Adet gecikmesi, gebelik şüphesini artıran en önemli bulgudur ve bu durumda gebelik testi yapılması önerilir.

İlk Haftalarda Görülebilecek Diğer Belirtiler

• Sabah bulantısı ve kusma
• Alt karın bölgesinde kramplar
• Hazımsızlık ve mide yanması
• Göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet
• Yorgunluk ve uykuya eğilim
• Bel ve sırt ağrıları
• Kokuya karşı aşırı hassasiyet
• Ruh hali değişiklikleri
• Sık idrara çıkma ihtiyacı

Bu belirtiler, gebeliğin doğal seyrinde ortaya çıkabilen değişikliklerdir. Ancak her hamilelikte aynı şiddette veya aynı sıklıkta görülmeyebilir. Şüpheli durumlarda en doğru yaklaşım, bir kadın doğum uzmanına başvurarak muayene ve gerekli testlerin yapılmasıdır.

Gebelikten Şüphelenmeyi Gerektiren Durumlar
Bir kadının gebelikten şüphelenmesine yol açan en önemli belirti beklenen adetin gecikmesidir. Bu durum genellikle gebeliğin ilk habercisi olarak kabul edilir. Adeti geciken bir kadın, doğum kontrol hapı veya spiral gibi bir korunma yöntemi kullanıyor olsa bile gebelik ihtimalini göz ardı etmemeli, emin olmak için gebelik testi yaptırmalı ve gerekirse ultrason muayenesine başvurmalıdır. Ancak unutulmamalıdır ki, her adet gecikmesi gebelik anlamına gelmez.

Kesin Gebelik Tanısı Nasıl Konur?

Gebelik şüphesini doğrulamak için: Kanda Beta HCG testi yapılmalı, sonrasında ise mutlaka ultrason muayenesi ile gebelik varlığı teyit edilmelidir.

Gebelik testinin pozitif çıkması tek başına yeterli değildir. Gebeliğin erken dönemlerinde (ilk günler veya haftalarda) gebelik ultrasonda henüz görülemeyebilir. Ancak son adet tarihinden yaklaşık 5–6 hafta sonra gebelik kesesi ultrasonda net olarak izlenebilir.

Beta HCG Değeri ve Gebelik İlişkisi

Kanda 10 mIU/ml ve üzeri Beta HCG değerleri gebelik ihtimalini düşündürür. Ancak unutulmamalıdır ki, gebe olmayan kadınların kanında da 5–10 mIU/ml seviyelerine kadar Beta HCG bulunabilir. Bunun nedeni, hipofiz bezinde LH üreten hücrelerin az miktarda Beta HCG hormonu da salgılayabilmesidir. Dolayısıyla sınır değerlerde çıkan sonuçlarda gebelik şüphesi kuşku ile değerlendirilmelidir ve mutlaka ultrason ile teyit edilmelidir.

Son Adet Tarihi(SAT) esas alınarak tahmini gebelik haftası ve Beta HCG değerleri:

Gebelik Haftası Beta HCG Değeri

Gebelik takibi yapılırken en sık kullanılan yöntemlerden biri Son Adet Tarihi (SAT) esas alınarak gebelik haftasının hesaplanmasıdır. Bu hesaplama, ultrason ile desteklenerek doğrulanır. Gebelikte kan testi ile ölçülen Beta HCG hormonu ise hem gebeliğin varlığını hem de seyrini değerlendirmede yardımcı bir parametredir.

• 3 hafta  10 – 50
• 4 hafta  5 – 425
• 5 hafta  20- 7.300
• 6 hafta 1.080 – 56.000
• 7-12 hafta 7.650 – 290.000
• 13-16 hafta 13.300 – 250.000
• 17-24 hafta 14.000 – 165.000

Gebeliğin Dönemleri (Trimesterler)

Gebelik, anne adayının son adet tarihinin ilk gününden itibaren ortalama 40 hafta sürer. Bu süre üç ana döneme ayrılır ve her döneme trimester adı verilir:

1. Trimester (0–12. haftalar): Gebeliğin başlangıç ve organ gelişim dönemidir.

2. Trimester (13–27. haftalar): Anne adayının şikâyetlerinin hafiflediği, bebeğin hareketlerinin hissedilmeye başladığı dönemdir.

3. Trimester (28–40. haftalar): Doğuma hazırlık sürecidir. Bebeğin kilo aldığı, organlarının olgunlaştığı dönemdir.